Τετάρτη 20 Απριλίου 2016

Επίσκεψη στο ελαιοτριβείο ΔΑΒΕΡΩΝΑ στη Νάουσα της Πάρου

Ο κος Δαβερώνας απαντά στις ερωτήσεις μας
Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας της Α΄τάξης του Λυκείου Πάρου επισκεφθήκαμε το ελαιοτριβείο Δαβερώνα στη Νάουσα της Πάρου.

Το ελαιοτριβείο ΔΑΒΕΡΩΝΑ ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1971. Τα μηχανήματα που έχει το ελαιοτριβείο σήμερα είναι τελευταίας τεχνολογίας και λειτουργούν με ρεύμα. 
Τα παλαιότερα χρόνια, το άλεσμα της ελιάς γινόταν με πέτρες και σιδερένιο κύλινδρο. Το ελαιοτριβείο έχει τη δυνατότητα να παράγει σε ένα οκτάωρο 25 τόνους ελαιόλαδο. Σηνήθως 1 κιλό λάδι προκύπτει από τη σύνθλιψη 3,50 μέχρι 5 κιλά ελιών. 


Η διαδικασία έκθλιψης της ελιάς ξεκινά...
Η κυριότερη ποικιλία ελιάς που καλλιεργείται στην Πάρο είναι Κορωνέϊκη ενώ η ποικιλία ελιάς που παράγει περισσότερο λάδι είναι η θρούμπα Αιγαίου. Το χρονικό διάστημα που λειτουργεί ένα ελαιοτριβείο είναι από τις 15 Οκτωβρίου μέχρι 15 Ιανουαρίου. Στο εργοστάσιο αλέθονται ελιές βιολογικής καλλιέργειας για τις οποίες δεν γίνεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία. Η τιμή κόστους του κιλού του ελαιολάδου σήμερα κυμαίνεται στα 3 με 5 ευρώ.

Στην Πάρο παράγεται κατά μέσο όρο 300 τόνοι ελαιόλαδο κατά έτος. Υπάρχουν ελαιοτριβεία θερμής και ψυχρής έκθλιψης ελιών και οι διαφορές μεταξύ θερμής και ψυχρής έκθλιψης είναι η θερμοκρασία.
Από τους διαχωριστήρες βγαίνει το λάδι ζεστό όταν
 τελειώσει η διαδικασία διαχωρισμού από το νερό

Η σωστή θερμοκρασία που πρέπει να συντηρείται το λάδι είναι 20o C. Επιπλέον εάν το ελαιόλαδο παραμείνει στην έκθεση του ηλίου αλλοιώνεται το χρώμα και η γεύση του. Για τον συγκεκριμένο λόγο οι δεξαμενές που φυλάσσεται το λάδι πρέπει να είναι ανοξείδωτες. Για να μην αλλοιωθεί η σύσταση του ελαιόλαδου θα πρέπει να αποθηκευτεί σε τέτοιες δεξαμενές από 6 μήνες μέχρι 1 χρόνο.

Κατά την διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου, περισσεύουν κάποια υπολείμματα όπως φύλλα, κλαδιά, χώματα, κουκούτσια, πυρήνες και πυρηνόξυλο.


Τα στάδια επεξεργασίας και παραγωγής λαδιού είναι :

1. Παραλαβή των ελαιοκάρπων και ζύγισμα.

2. Αποφύλλωση. Ο διαχωρισμός των φύλλων από τον καρπό είναι απαραίτητος γιατί η σύνθλιψη του ελαιοκάρπου με μεγάλης ποσότητας φύλλα προσδίδει πικρή γεύση στο ελαιόλαδο και το εμπλουτίζει σε χλωροφύλλη η οποία δρα αρνητικά στην ποιότητα του. Οι ελιές από την λεκάνη μαζέματος προχωράνε πάνω στην κινητή τροχιά προς το πλυντήριο, κατά το πέρασμα τους υποβάλλονται σε ρεύμα αέρα που αποσύρει τα φύλλα και τα υπολείμματα μικρών κλωναριών και τα απομακρύνει εκτός συσκευής μέσω ειδικού σωλήνα.

3. Πλύσιμο των καρπών. Το πλυντήριο ελιάς λειτουργεί με την αρχή της ροής ρεύματος νερού στην αφετηρία της λεκάνης πλυσίματος, το νερό ρέει υπό μορφή κυκλώνα νερού που οι καρποί της ελιάς στρέφονται μαζί και μετά εκτοξεύονται στην τροχιά του νερού που σχηματίζει κύματα για την πλύση.

4. Σπάσιμο και άλεση, όπου συνθλίβεται ο καρπός με την χρήση μηχανικών σφυριών.

5. Μάλαξη όπου μαλάσσεται η "ελαιοζύμη"

6. Φυγοκεντριστήρας, όπου διαχωρίζεται ο πυρήνας (κουκούτσι).

7. Παραλαβή του ελαιολάδου από την ελαιοζύμη

8. Τελικός διαχωρισμός όπου διαχωρίζεται το λάδι από το νερό και καθαρισμός του ελαιολάδου.

Όταν το λάδι "βγει" από τα μηχανήματα ακολουθεί μέτρηση της οξύτητας, ώστε ο παραγωγός, που τις περισσότερες φορές είναι παρών, να ξέρει την ποιότητα λαδιού που παρήγαγε.


Στο βίντεο που ακολουθεί φαίνεται όλη η παραπάνω διαδικασία όπως την είδαμε στο ελαιοτριβείο του κου Δαβερώνα :